Tabakat-i mesail ne demektir, kaça ayrilir?
Tabakat-ı Mesail: Fıkhı meseleler mertebesi demektir.
Fıkhı meseleler üç mertebeye ayrılır:
1- Zahir el-rivaye veya Zahir el-mezhebtir:
Bu imam Muhammed'in yazdığı meşhur altı
eserinde yer alan meselelerdir, bu eserler de şunlardır:
a) el-Mebsut
b) el-Camius-Sağır
c) el-Camiul-Kebir
d) ez-Ziyadat
e) es-Siyer es-Sağır
f) es-Siyer el-Kebir.
İmam Muhammed kendi sözlerini bu kitaplarla tesbit ettiği
gibi İmam A'zam ile İmam Ebu Yusuf'un sözlerini de yazıp
tesbit etmiştir.
2- Nevadır veya gayri zahir el-Mezhep:
Yukarıda adı geçen kitaplardan başka İmam-ı
Muhammed'in yazdığı eserlerde yer alan mesaildir. Bu
kitaplarda şunlardır:
Keysaniyat, Haruniyat, Curcaniyat, Rakkıyat'tır. Ayrıca
İmam-ı Ebu Yusuf'un Emalı isimli kitabında bulunan
meselelerde bu kabıldendir. Emalı kelimesi imlanın çoğuludur,
imla ise not etmek demektir. Rakkiyat kitabı İmam-ı
Muhammed'in RAKKA isimli şehirde kadı iken derlediği
meselelerdir. Keysaniyat da İmam-ı Muhammed'in Süleyman b.
Şuayb el-Keysani'ye not ettirdiği meselelerdir. Haruniyat ise;
İmam Muhammed'in, Harun er-Reşid zamanında derlediği
meselelerdir.
3- Vakıat:
Bunlar mezhepte hükümleri beyan edilmemiş, belki Hanefi
fakihleri tarafından hükümleri belirtilmiş meselelerdir. Buna
Nevazılde denir. Bu hususta ilk yazılmış eser Ebu
Leyses-Semarkandı'nin "Nevazıl? adlı
kitabıdır. Zahir el-Mezhep kavli var ise başka kavil ile
fetve vermek caiz değildir.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.