Tiras
Saç, sakal ve bıyığın fazlasının
kısaltılması, kasıkta ve koltuk altında bulunan
kılların gidermesi. Islâm, temizlik üzerine kurulmuş bir
dindir. Hatta iman ve ibadetin temel esaslarından birini temizlik
teşkil eder. Hz. Peygamber (s.a.s) bir hadisinde, "Temizlik
imanın yarısıdır" buyurmuştur (ed-Dârimî,
Sünen, I, 167). Islâm dini Müslümanların maddî ve manevî alanda
temizliğe dikkat etmeleri için onlara yol göstermiştir. Islâm,
insanları hayatın her sahasında yükseltir, melekler
derecesinde temiz bir hayata ulaştırır, ruhları en
üstün duygularla aydınlatır. Vücud ve ruh sağlığında
temizliğin büyük bir yeri vardır.
Islâm'da daima temizlik dış ve iç diye iki yönlü olarak
açıklanır. Dış temizlik, bir kısım
ibadetlerin şartı, başlangıcı ve anahtarı
durumundadır. Buna ilişkin olarak Hz. Peygamber (s.a.s) şöyle
buyurmuştur: "Namazın anahtarı taharettir" (Ebû
Dâvud, Sünen, Tahâre, 49; Dârimî, Sünen, I, 175). Bu açıklamalardan
anlaşıldığına göre öngörülen temizlik yerine
getirilmedikçe emredilen ibadet görevini yapmak ve Allah'ın manevi
huzuruna girmek mümkün olamaz. Islâm bilginlerince temizlik, sağlığı
koruyan sebeplerden biri ve rızkın artmasına neden olarak
kabul edilmektedir (Bilmen, Büyük Islâm Ilmihali, 41-42).
Bu esaslardan hareket ederek maddî ve bedenî temizliklerden birini
oluşturan kasık tıraşının
anlaşılması kolaylaşır. Sevkânî (ö.
1250/1834), Ebû Hureyre (r.a) yoluyla nakledilen; "Beş şey
fıtrattandır: Kasık tıraşı, sünnet olmak, bıyık
kesmek, koltuk altı kıllarını yolmak ve
tırnakları kesmek" hadisiyle ilgili olmak üzere şu görüşlere
yer vermektedir: "Bu anlatılanlar
yapıldığında faili, Allah'ın insanları
yarattığı fıtratla nitelenmiş olur. Yüce Allah,
kullarını en olgun sıfatlarda ve en güzel şekillerde
olmaları için bunlara teşvik etmiş ve bunları onlar için
tercih etmiştir". Beydâvî ise şöyle demektedir: "Fıtratla
ilgili bu özellikler peygamberin seçtikleri ve dinlerin üzerinde
ittifak ettikleri eski sünnetler olup, sanki bunlar dinlerin özünde
mevcut olan yaratılışla ilgili bir emirdir."
Konuyla ilgili bir başka hadiste hadisin râvisi olan Enes b.
Mâlik (r.a) "Bize bıyıkları kesme,
tırnakları kesme, koltuk altı kıllarını
yolma ve kasık tıraşı yapma hususunda kırk günden
daha fazla geciktirmeme müddet olarak tayın edildi"
demiştir (es-Şevkânî, Neylü'l-Evtâr, 1, 123 vd.; Şâh
Veliyyullah b. Abdirrahım ed-Dehlev, Huccetullahi'l-Bâliğa, I,
182 vd.; Ibn Mâce, Sünen, Tahâre, 1, 107 vd.).
Hz. Peygamber (s.a.s) şöyle buyurmuştur: "On şey
fıtrattandır: Bıyıkları kesmek, sakalı
uzatmak, misvak kullanmak, burna su çekmek, tırnakları kesmek,
parmak mağsallarını hilallemek, koltuk altındaki
kılları yolmak, kasık tıraşı yapmak, abdest
bozduktan sonra su vb. ile temizlik yapmak ve abdest alırken suyu
ağızda çalkalamaktır" (Ebû Dâvud, Sünen, Tahâre,
1, 44-45; Buhârî, Libas, VII, 56).
Hattâbî, (ö. 388/998) bu hadiste işaret edilen hususlar
hakkında şu açıklamayı yapmıştır:
Hadiste geçen "fıtrat" kelimesini Islâm bilginleri
sünnetle tefsir etmişlerdir. Bunun yorumu, şüphesiz bu
hasletler kendilerine Kur'an'da: "Işte bu Peygamberler
Allah'ın hidayete eriştirdiği kimselerdir. Sen de
onların gittiği yoldan yürü" (el-En'âm, 6/90) diye işaret
edilen Peygamberlerin sünnetlerindendir. Bunlarla ilk emredilen Hz.
Ibrâhîm (a.s) olmuştur. Yine bu konuya şu ayette temas
edildiğini görüyoruz: "Şunu da hatırlayın ki,
bir zaman Rabbi Ibrahim'i bir takım kelimelerle (emirlerle) imtihan
edip de, bunları tamamen yerine getirince: "Ben seni bütün
insanlara imam yapacağım" buyurdu" (el-Bakara, 2/124).
Abdullah b. Abbas (r.a) demiştir ki: Allah on hasletle Hz.
Ibrahim'e emretti ve onları saydı. Bunları
işlediği zaman, Allah şöyle buyurdu: "Ben seni, sana
uymaları ve senin sünnetinle amel etmeleri için bütün insanlara
imam yapacağım." Özellikle bu ümmet (Müslümanlar) Hz.
Ibrahim'e tâbi olmakla emrolunmuştur. Bu husus Kur'an'da şöyle
ifade edilmektedir: "Sonra da sana, muvahhid (Allah'ın
birliğine inanan) bir Müslüman olarak Ibrahim'in dinine uymanı
vahyettik" (en-Nahl, 16/123). Buna dair Islâm bilginleri şöyle
demiştir: Bu sayılan on haslet Hz. Ibrahim'e farz idi, bize ise
sünnettir (Ebû Davud, Sünen (dipnot), Tahâre, 1, 44-45).
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.