Kayin pedere hitap tarzi
Kişinin kayınpederine "baba"; kayınvalidisine
"anne" demesinin mahzuru var mıdır?
Bu durum ya çok önemli olmadığı ya da Türklerin
örfüne has bir keyfiyet olduğu için fıkıh
kitaplarımızda yer almaz. Biz bu konudaki Islâmî edebi,
bilinenlerden hareketle öğrenebiliriz. Önce Kur'ân-ı Kerim'de
kişinin kayınpederine "baba", kayınvalidesine
"anne" demesini isteyen bir âyet-i kerime yoktur. Hadislerde de
böyle bir şey bilmiyoruz. Rasûlüllah Efendimizin (s.a.v.)
kendisinin Ebûbekir ve Ömer Efendilerimize (ki, onun kâyinpederi
idiler) "baba" diye hitap ettiği vaki
olmadığı gibi, kendi damadı olan Osman ve Ali
Efendilerimizin de ona "baba" dedikleri bilinmemektedir. Onlarla
alâkalı Hadislerde hep "Ey Allah'ın Rasûlü"
dediklerine şahit oluyoruz Rasûlullah'ın hanımları,
"mü'minlerin anneleri" (Ahzâb (33) 6) olduğu gibi,
kendisi de mü'minlerin manen Babası olduğundan onun, kendi
eşlerinin babalarına "baba" demesi uygun olmazdı,
diye düşünülebilir ama, kendi damatlarının ona
"baba" demelerinin bir değil iki sebebi bulunmâsına
rağmen, dememiş olmaları bize, kayınpedere
"baba" denmeyeceğine dair ışık tutar.
Ayrıca Ahzâb sûresindeki iki âyet-i kerime ile Müslim'deki iki
hadîs-i şerif de ibareleriyle olmasa dahi işaretleriyle bize
bunu anlatırlar
"Allah evlâtlıklarınızı sizin çocuğunuz
yapmamıştır","Onları kendi babalarına
nispet ederek çağırın. Bu, Allah katında daha
âdildir". (Ahzâb 33/4,5). "Kim Müslümanken Babası
olmadığını bildiği halde birisini baba iddia
ederse, Cennet ona haramdır," "Babalarınızdan vâzgeçmeyin,
kim Babasından vazgeçerse (onu kabullenmezse) bu küfürdür".
(Müslim, îmam 113,114,115; Ayrıca bk. Cessâs, Ahkâm V/222; Ibn
Kesîr VI/377, 78) Işte bu naslar bize işaretleriyle
kişinin, kendi ana Babasından başkasına ana baba
demesinin uygun olmayacağını da anlatıyor
olmalıdır. Ancak karı-kocanın birbirlerine
karşı yumuşak ve nezaketli olmalarının ve birbiri
yakınlarına, diğerinin hoşlanacağı
ünvanlarla ve saygıyla davranmalarının birbiri üzerindeki
haklarından olduğu da edep kitaplarımızda mevcuttur.
Öyleyse herkesin, muhatabının statüsüne uygun bir hitapla ona
hitap etmesi, en uygun olanıdır. Evlenen çocuklarının
başkası tarafından ellerinden alındığı
duygusunu yaşayan anne-babayı; çocuklarının
başkalarına anne, baba diye hitap etmesi, ayrıca rencide
edecektir. Kayınpeder ve kayınvalidenin kendilerine
"anne" ve "baba" denmediğinden ötürü rencide
olabilecekleri de düşünülebilir. Ama bu, örften ve günümüzde
öyle alışıldığından dolayıdır.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.