Merhaba

Yüce Mevlâ'mızın bizim üzerimize borç kıldığı
selâmı kullanıyoruz, arkasından da "merhaba"
diye bir kelime söylüyoruz. Bunun islâm'da bir yeri var mıdır?
Yoksa kullanılması mahzurlu mudur?

Her milletin bir selâmlaşması vardır, islâm milletinin
selâmlaşması da "Selâm" kelimesi ile olan selâmlaşmadır.
Yani müslümanlar selâm verirken "selâmün aleyküm" derler.
"Selâm" Allah'ın isimlerindendir. Sesli verilmesi ve sesli
iade edilmesi gerekir (Kurtubî V/303). Elle, parmakla, ayakla selâmlaşma
olmaz. Müslümânlar karşılaştıklarında ilk sözleri
"Selâm" (selâmün aleyküm) olur. (Es-selâm kablel-kelâm).
"Merhaba" ise bir selâmlama değil bir ağırlama
terimidir", "yer genişliği" anlamını
ifade eder. Bu itibarla gelen birisine "merhaba" denir. Yani;
darlik çekmeyesin, geniş olasın, rahat edesin... demek olur.
Bazan buna "ehlen" kelimesi de eklenir ve; yabancılik
hissetmeyesin, ehlinin ve çoluk-çocuğunun yanındaki gibi rahat
olasın, anlamına gelir (bk. Râgib, Müfredât,191;
Ibnü'1-Esîr, en-Nihâye, N/207). Görüldüğü gibi bu anlamdaki
bir kelimeyi, uzaktan gelenin selâm olarak söylemeşinin anlamı
yoktur. Gelen, selâm verir. Bulunanlar selâmı "aynen, ya da
daha güzeli ile" iade ederler (bk. K. Nisâ, (4) 86). Sonra da
"merhaba", -ya da "merhaba, ehlen" derler. Bu, işaret
ettiğimiz gibi onu ağırlamak ve ona iltifat olmuş
olur. "Merhaba" terimi, bu anlamda Rasulüllah Efendimiz (sav)
tarafından da çokça kullanılmıştır(Örnek
olarak bk. Buharî, iman 40; Müslim, iman 24; Ebu Davud menasik 56).
İslâm alimleri de bunlara dayanarak, gelenin selâmı
alındıktan sonra ona "merhaba" demenin de müstehap
olduğu hükmünü çıkarmışlardır (Ibn Hacer,
agk.; Aynî, Umedetü'1-Kârî, I/355).

Anadolumuzun hemen her yerinde, sünnetten kaynaklanan bu güzel
uygulama devam etmektedir. Bir gelenek olarak değil de, sünnette yer
aldığını hesaba katarak söylenmesi halinde söyleyene
sevap da kazandırır.