Mescidlere bitisik odalarda namaz

Mescidlere bitişik olarak, ya da mescidlerin altında veya
üstünde yapılan odaları mescidden sayılır mi?
Abdestli olmayanların, ya da muayyen hallerinde kadınların
bu tür odalara girmeleri caiz olur mu?

Bir yerin mescid olabilmesi için;1- Oranın özel mülkiyetten
(sözle de olsa) çıkarılması (ifraz), 2- Halkın orada
namaz kılmasına izin edilmesi gerekir. İfraz edilmesi de
oraya müstakil bir kapı ayrılmasıyla olur. Böylece ifraz
edilip, namaz kılmaya izin verildikten sonra artık orası
mescid olmuş, kişinin mülkiyetinden çıkmış,
satılamaz ve varis olunamaz hale gelmiş olur.

Mescidlerin üstü sonsuza kadar mescid sayılacağı için,
artık mescidin üzerine ev yapılamaz. Mescidin üzerinde helâ
ve cinsellik ihtiyacı gibi ihtiyaçlar giderilemez.

Ancak üstünde ve altında ev ya da bodrum olan bir ara kat mescid
yapılırsa İmameynin zarurete binaen verdikleri fetvaya göre
orasıda mescid olur ve mescid hükmünü alır. Altı ve
üstü de ne ise yine o şekilde kullanılmaya devam eder. (Merginâni,
el-Hidâye NI/19; Fetavay-i Hindiye N/454, 457) Mescidin ihtiyaçları
için yapılan bitişik odalara ya da mescidin bodrumuna gelince,
buralar bidayette mescid olarak değil de cami ile ilgili çeşitli
ihtiyaçlar, kültürel faaliyetler, ders ve sohbet yerleri olarak inşa
edilmiş ve oralara ayrı kapılar yapılmış ise
oralar; imama uyma bakımından mescid olmakla beraber, diğer
konularda mescid sayılmazlar. Yani böyle bitişik yerlerdeki
insanlar, saflar ayrılmış olsa dahi, camideki imama uyarak
namaz kılabilirler. Diğer yönden böyle yerlere, abdestsiz,
cünüp ya da abdestli olarak girmelerinde mahzur olmaz. (Bkz. Alauddin
Abidin, el-Hediyye 285)