Fıkıh | Konular

Ima

Bir şeye işaret etmek, söz veya fiili ile bir şeyi
belirsizce kapalı bir surette anlatmak. Terim olarak namazda rükû
ve secdeye işaret olmak üzere başı eğmek
anlamındadır.


Islâm dini kolaylık dini olduğu için hiç bir kimseye
gücünün yetemeyeceği bir şeyi emretmemiştir. Namazda da
durum böyledir. Farz namazlarda ayakta durmaya güç bulamayan yahut
ayakta durunca hastalığı ilerleyecek veya iyileşmesi
gecikecek olan kimse oturduğu yerde rükû' ve secdesini yaparak kılar.
Oturmaktan da âcizse yattığı yerde ima (işaret) ile
kılar.


Ima ile namaz kıları rükû ile secdenin birbirinden ayırt
edilmesi için rükûda başını biraz aşağı
eğer, secdede daha fazla eğer. Her ikisini eşit yaparsa
namazı sahih olmaz.


Ima'nın hakikatıbaşı eğmektir. Son derece
eğilerek alnını yere yaklaştırmak lâzım
değildir.


Secde etmeye gücü olmayan kimsenin secde edebilmesi için önüne
yüksek bir şey koymak mekruhtur. Ima yeterlidir. Peygamber efendimiz
(s.a.s) bir hastayı ziyaret etmiş önüne yastık koyarak
namaz kıldığını görünce yastığı
atmış, hasta önüne tahta koymuş, Peygamberimiz onu da
alarak "Gücün yetiyorsa yere secde et. Bunu yapamıyorsan Ima
ile kıl ve rükû için olan Imayı secde için olan Ima'dan
biraz. daha hafif yap" buyurmuştur. Ima ayakta veya oturarak
caiz olduğu gibi, yatarak da caizdir. Ancak bir şeye dayanarak
da olsa oturmak mümkün iken yatarak ima etmek caiz olmaz. Oturarak
ima'dan âciz olan kimsenin sırtüstü yatması daha uygundur. Bu
durumda başının altına yüksekçe bir yastık
konur. Böylece hem yüzü gökyüzüne değil, kıbleye
gelmiş ve hem de ima yapabilecek bir durumda bulunmuş olur daha
önce de belirttiğimiz gibi ima baş ekmekle. Artık bundan
da âciz olan kimsenin ne göz, ne kaş ve ne de kalbiyle imâ etmesi
gerekmez. Hadis-i şerif de "imâ ile de kılmaya Kadir
değilse, Allah onun özrünü kabul etmeye daha lâyıktır"
buyurulmuştur (Şurunbilâli, Meraku'l-Felâh, Istanbul 327, s.
130-131).


Artık böyle imâ ile dahi namazlarını kılamayacak
durumda olan hastalar, üzerlerinden beş vakitten fazla namaz geçmişse,
iyileşince de bu namazları kaza etmez ama beş vakitten az
olanları kaza ederler.


Konular