Konut kredisi
Bir konut kooperati'fine katılacağım. Fakat devletten
faizli kredi alındığı için sakıncalıdır
deniyor. Katılabilir miyim?
Konu, günümüzün gayr-i Islâmî toplumunun bir meselesi olması
yanında bazı yönleriyle yeni bir konudur. Onun için
şahsen benim buna nihâi cevabı vermem mümkün değildir.
Bu meseleyi konu edinen ilmî toplantılara katılmış
birisi olarak ancak bir özetleme yapar ve "fetvayı, müftiler
verse de sen vicdanına sor"(Ahmed IV/194). Hadisi şerif
gereği size bırakırım: Konu enflasyonla
alakalıdır. Ebu Yusuf'un alış verişten ve
istikrazdan doğan borçlanmalarda değere itibar edilir ve
alınan rakam değil, alınan değer ödenir, yani
enflasyon farkına itibar edilir, anlamında bir görüşü
nakledilir. Ibn Abidin meseleyi inceler ve "Hanefi mezhebinde fetva
sadece buna göredir"(bk. Ibn Abidin, Tenbihur-Rukûd N/60-61) der.
Bizzat görüştügüm, devrimizin en büyük Islâm hukukçularından
Üstad Ebu Senne ise, bu sözün Ebu Yusuf'a ait olması şüphelidir.
Çünkü zahir rivayet kitaplarında yoktur, demişlerdi. Konuyu
bizde tartışanlar ise, Ibn Abidin'in de tercihi üzere, geçmiş
borçlarda enlasyona itibar edilip, değer farkının
alınacağında hemen hemen ittifak halinde görülüyorlar.
Ancak gelecekte olacak enflasyonu hesaba katıp, onun altındaki
bir faizin faiz olup olmadığı biraz daha farklı bir
mes'ele. Çok ihtiyatlı olanlar; muhtemel enflasyonun hiç olmadığını,
ya da faiz nisbetinden daha düşük puanda gerçekleştiğini
varsaydığımızda devlet belirlenen faizi
almamazlık etmeyecektir, demektedirler. Diğerleri bunu gerçekçi
görmemekte ve en yetkili ağızlar bile enflasyonun %30'dan düşük
olmayacağını söylerken, % 15-20 faizli ve uzun vadeli bir
kredide pozitif faizin bulunması binde bir ihtimal bile
değildir. Bu derece zayıf bir ihtimale de hüküm bina edilmez.
Sonra müslümanlar, kendilerinden toplanan vergilerden verilen bu
kredileri almamakla iktisaden sıfırlanmakta ve devamlı
zenginlerin lehine bir malı transfer sözkonusu olmaktadır. Bir
müslüman için içinde bulunduğumuz şartlar, olağanüstü
şartlardır ve bir geçis dönemi sayılır. Binanaleyh,
bunda ayrıca zarûret de vardır. Ancak burada, enflasyon
oranı faiz oranından çok çok düşük olduğundan
pozitif faiz olmasa da bir negatıf faiz gerçekleşmekte ve
krediyi alanın faiz vermesi şöyle dursun, para değerinin düşmesiyle,
aldığının çok azını vereceğinden
devletten faiz almaktadır. Problem buradadır ve aslında
milletten alınan bu fazlalığın tekrar millete
verilmesi şartıyla bu tür krediler caiz olmalıdır,
demektedirler.