Fıkıh | Konular

Kurban nasil kesilir

Kurban kesmek için bıçak önceden bilenip hazırlanır
ve hayvanın göremeyeceği bir yere konulur. Sonra hayvan
ayakları ve yüzü kıbleye gelecek şekilde sol
tarafına yatırılır. Hayvanın sağ arka
ayağı serbest kalmak şartıyla diğer ayakları
bağlanır. Bundan sonra tekbir ve tehlîl getirilir. Arkasından
"Bismillâhi Allâhü ekber" denilerek, hayvanın boynuna
bıçak vurulur. Nefes ve yemek boruları ile şahdamarı
denilen iki ana damarı kesilir. Hayvan soğumaya
bırakılır, kanının akması beklenir ve sonra
derisi yüzülür. Hayvanı elinden gelirse, kurban sahibinin
kendisinin kesmesi menduptur. Kendisi kesemezse, bir müslümana kestirir
(Mehmed Mevkufâtî, Mevkûfât, (sadeleştiren: Ahmed
Davudoğlu), İstanbul 1980, II, 331-332).


Kurbanlıktan Faydalanmak:


Kurbanlıktan tüylerinin kırpılması ve sütünün
sağılması suretiyle faydalanmak mekruhtur. Eğer
kırpılmış ise tüyü ve sütlü ise sütü sağılıp
tasadduk edilir. Hatta karışmasın diye alâmet olmak üzere
alman tüyleri bile tasadduk etmek gerekir. Eğer
kullanılmış ise parası tasadduk edilir (Serahsı,
a.g.e., XII, 14, 15; Kâsânî, a.g.e., V, 78; el-Fetâva'l-Hindiyye, V,
301). Kurban kesildikten sonra derisi satılmış ise
parası tasadduk edilir. Ancak deriden mest, seccade vb. şekilde
istifâde edebileceği gibi eve demirbaş eşya almak üzere
satmakta da bir sakınca yoktur (Serahsı, a.g.e., XII, 14).


Kurbanın eti konusunda en faziletli tutum üçte birini tasadduk,
üçte birini dostlara ikram, üçte birini de evde alıkoymaktır
(Kâsânî, a.g.e., V, 81; el-Fetâva'l-Hindiyye, V, 300).


Kurbanlık yapmak üzere satın alınan bir hayvan
satılıp yerine başka bir hayvan almak câizdir. Eğer
paradan arta kalan olursa tasadduk edilir (Serahsî, a.g.e., XII, 13).


Kurbanlığa binmek, onunla yük taşımak veya
herhangi bir iş için ondan istifade etmek mekruhtur. Eğer
hayvan kullanılır ve değeri noksanlaşırsa eksilen
kıymeti tasadduk etmek gerekir. Kiraya verilmiş ise kiradan elde
edilen para da tasadduk edilir. (Kâsânî, a.g.e, V, 79).


Kurbanın eti, yağı, başı, tüyü, sütü
vb.lerinin satışı câiz değildir. Eğer
satılmış ise tasadduk etmek gerekir (Kâsanî, a.g.e, V,
81; el-Fetâva'l-Hindiyye, V, 301).


Kurbanlık olan hayvan boğazlanmadan önce yavrularsa o da
annesiyle beraber kesilir. Bu hüküm kendisine kurban vacip olmadığı
halde kurbanlığı satın alıp kendine vacip
kılan fakir hakkındadır. Çünkü kurban bizzat o hayvana
taalluk etmiştir ki yavrusu da kendisine tabidir. Eğer bu yavru
boğazlanmayıp satılırsa parasını tasadduk
etmek gerekir. Şayet yavru eyyâm-ı nahr geçinceye kadar boğazlanmaz
ve elde tutulursa tasadduk edilir (Serahsî, a.g.e, XII, 14). Zengin,
yavruyu eyyâm-ı nahr'dan önce veya sonra kesebileceği gibi eyyâm-ı
nahr'da diri olarak tasadduk da edebilir. Eğer eyyâm-ı nahr'da
satılmış olursa kıymeti tasadduk edilir. Yavru
kesilmez ve satılmaz ise diri olarak tasadduk edilir (Kâsânî, V,
78-79; el-Fetâva'l-Hindiyye, V, 301).


Kurbanda Vekâlet:


Bir müslüman kurbanını kendisi kesebileceği gibi bir müslümana
da kestirebilir. Ancak kendisinin kesmesi daha faziletlidir. Kurbanı
kestirme konusundaki izin bizzat ifâde edilebileceği gibi, izne delâlet
eden söz, fiil ve davranışlar da izin sayılır. Meselâ
bir müslüman kurbanlık satın alsa kurban bayramı günü
hayvanı yatırıp ayaklarını bağlasa onun emri
olmadan bir başkası gelip hayvanı boğazlasa bu kurban
için yeterlidir. Başka bir hayvan kesmek gerekmez. İki müslüman
yanılarak birbirlerinin kurbanlarını kendi adlarına
kesmiş olsalar vacibi yerine getirmiş olurlar ve kestiklerini
değişmek suretiyle kendi hayvanlarını alırlar (Kâsânî,
a.g.e, V, 67-68). Eğer böyle bir durumu etler yenildikten sonra
farkederlerse helâlleşirler. Aralarında anlaşmazlık
çıkarsa birbirlerine kurbanlıkların değerini
öderler. Eğer eyyâm-ı nahr geçmiş ise bu paralan
tasadduk ederler (el-Fetâva'l Hindiyye, V, 302).


Kurbanda müstehap olan şeyler:


Eyyâm-ı nahr'dan önce kurbanlığı bağlamak.
Hayvana kurbanlık nişanı takmak, işaretlendirmek.
Kesilecek yere güzellikle, eziyet vermeden götürmek. Yemek borusu,
nefes borusu ve iki şahdamarını kesmek ve keserken acele
davranmak. Boğazlamayı enseden değil boğazdan yapmak.
Kendi kurbanını kendisi kesmek, kesemiyorsa müslümana
kestirmek. Ehl-i kitab'tan birine kestirmek mekruhtur. Hayvanı
kıbleye karşı kesmek. Hayvan kesilirken orada hazır
bulunmak. Dua etmek ve besmeleden önce veya sonra:


"Allahümme minke ve leke salatî nusukî ve mahyâye ve mematî
lillahi Rabbil-Alemine lâ şerike lehu ve bizalike Umirtu ve ene
mine'l-müslimîn."


"Ey Rabbim bu senden ve yine sanadır. Namazım,
kulluğum, kurbanım, ölümüm ve dirimim eşi benzeri
olmayan âlemlerin Rabbi Allah içindir. Ben bununla emrolundum ve teslim
olanlardanım" demek. Dua ile besmeleyi birbirinden ayırmak.
Besmeleden önce veya sonra dua etmek, Besmele ile beraber dua etmek
mekruhtur. Kurban olacak hayvanın imkan ölçüsünde en semizi, en
büyüğü olması. Eyyâm-ı nahr'ın ilk günü
gündüzleyin kesmek. Kurban bıçağının çok keskin
olması. Hayvanı kesildikten sonra soğumaya ve canın
iyice çekilmeye bırakılması, soğumadan ve can
çekilmeden önce yüzmek mekruhtur. Kurban sahibinin kurban etinden
yemesi. Çünkü bu Allah'ın bir ziyafetidir. Etinden
başkalarına vermek (Kâsânî, a.g.e, V, 78-81).


Kurban Bayramında kesilmek üzere satın
alınmış olan hayvan kesilmez ve bayram günleri geçerse,
hayvanın tasadduk edilmesi gerekir. Bu konuda zengin ve fakir
aynı hükme tabidir. Zengin olan kişi ise kurbanlık
alsın veya almasın kurban kesmediği takdirde kurbanın
kıymetini tasadduk etmesi gerekir. Ertesi yıla bırakamaz
(Mevkufâtî, a.g.e., II, 329).


Ölüye kurban keseceğini söyleyen bir kimse, kurbanını
bayram günlerinde kesmesi ona vacib olur.




Konular